Vul je geboortedatum in en je ziet meteen van welke generatie je bent met een stukje geschiedenis die ongetwijfeld herinneringen oproept! Simpeler kan het niet, toch? Ben jij generatie X, of generatie Z? Een generatie Y of generatie Alpha? Bekijk het hier en lees de verschillen met andere generaties.
Welke generatie ben ik?
Stel, je zit met je vrienden te praten en ineens gaat het over Babyboomers, Millennials en Generatie Z. Iedereen heeft het over zijn generatie. Dan komt bij jou al snel de vraag op: welke generatie ben ik eigenlijk? We leven nu eenmaal in een tijd waarin meerdere verschillende generaties samenleven – van je opa en oma tot je jongere neefjes en nichtjes. Elke generatie heeft zo zijn eigen gewoontes, voorkeuren en manier van denken. De ene collega belt je het liefst op een vaste lijn, terwijl de andere liever een spraakbericht stuurt via WhatsApp. Oké, misschien een tikkeltje overdreven, maar je snapt wat we bedoelen. In deze tekst duiken we in de vraag “welke generatie ben ik” en geven we een overzicht van alle generaties met hun geboortejaren en eigenschappen. Zo kom je er makkelijk achter tot welke generatie jij behoort.
Wat is een generatie?
Een generatie is een groep mensen die in dezelfde periode is geboren en opgegroeid. Omdat ze rond dezelfde tijd zijn geboren, delen ze vaak bepaalde ervaringen, normen en waarden. Generaties worden beïnvloed door grote gebeurtenissen en trends uit hun jeugd. Denk aan opgroeien tijdens de opkomst van het internet, het meemaken van een oorlog of economische crisis, of het gebruiken van bepaalde technologie (van cassettebandjes tot TikTok). Datzelfde meemaken schept een band tussen mensen van een generatie, en zorgt ervoor dat generaties onderling van elkaar verschillen. Natuurlijk heeft ieder individu zijn eigen persoonlijkheid, maar de generatie-indeling helpt om algemeen gedrag en houding te begrijpen. Handig om te weten als je bijvoorbeeld de humor van je ouders niet altijd begrijpt – grote kans dat het deels een generatieverschil is!
Welke generaties zijn er?
We onderscheiden tegenwoordig grofweg 7 generaties (na de Tweede Wereldoorlog) waar je jezelf in kunt terugvinden. Hieronder zetten we deze generaties op een rij met hun bijbehorende geboortejaren:
Zoals je ziet lopen deze generaties in jaren soms in elkaar over. Sommige mensen vallen net op de grens van twee generaties. Twijfel je “welke generatie ben ik?” als je bijvoorbeeld in een grensjaar geboren bent? Geen zorgen: er zijn microgeneraties (zoals Xennials of Zillennials) voor degenen die zich niet helemaal herkennen in één vaste generatie. In de volgende sectie leggen we alle generaties en hun kenmerken verder uit.
Kenmerken per generatie
Babyboomers (1946-1964)
De babyboomers vormen de generatie geboren vlak na de Tweede Wereldoorlog, tijdens de geboortegolf (of “baby boom”) die daarop volgde. Deze generatie groeide op in een tijd van wederopbouw en nieuwe mogelijkheden. Babyboomers staan bekend als idealistisch en ontzettend hardwerkend. Ze hechten veel waarde aan stabiliteit en hebben vaak een sterke loyale houding ten opzichte van werk – velen van hen bleven jarenlang bij dezelfde werkgever. Deze generatie is nu op leeftijd (vaak de opa’s en oma’s van de huidige jongeren) en heeft enorme maatschappelijke veranderingen meegemaakt, van de komst van televisie tot het digitale tijdperk. Ze hebben een schat aan ervaring, al kunnen ze soms wat vasthouden aan tradities en “oude ideeën” vergeleken met jongere generaties.
Generatie X (1965-1980)
Generatie X komt na de babyboomers. Deze groep – waar veel ouders van millennials en Gen Z toe behoren – werd groot in de jaren ‘70 en ‘80. Ze kregen te maken met economische onzekerheid en hoge werkloosheid in hun jonge volwassenheid, wat hen een nuchtere en zelfstandige houding gaf. Deze generatie wordt ook wel de Pragmatische Generatie genoemd: ze zijn praktisch ingesteld, sceptisch tegenover autoriteit en waarderen onafhankelijkheid enorm. Generatie X staat bekend om het zoeken naar balans tussen werk en privé; zij introduceerden het idee van work-life balance. In de praktijk zie je dat deze generatie waarde hecht aan gewoon hard werken zonder te klagen (vandaar in Nederland soms de bijnaam Generatie Nix – “niks bijzonders” doen over hun verantwoordelijkheden). Het zijn vaak de huidige leiders en managers, die flexibel en bescheiden opereren. Soms krijgen ze kritiek dat ze minder zichtbaar of innovatief zijn, maar juist doordat deze generatie anderen ruimte geeft, kunnen ze verschillende generaties op de werkvloer verbinden.
Xennials (1977-1983)
Tussen Generatie X en de Millennials zit een kleine microgeneratie die we Xennials noemen. Mensen geboren rond 1977 tot 1983 vallen precies tussen deze twee grote generaties in. Ze worden ook wel de “brug” tussen analoog en digitaal genoemd. Xennials groeiden op in een grotendeels analoge jeugd zonder internet of mobiele telefoons, maar werden jongvolwassen juist tijdens de doorbraak van computers, mobiele telefonie en het internet. Herkenbaar voorbeeld: een Xennial speelde als kind buiten zonder smartphone, maar leerde in zijn tienerjaren e-mails sturen. Deze microgeneratie combineert eigenschappen van beide kanten: ze zijn onafhankelijk en opgegroeid met de no-nonsense mentaliteit van Generatie X, maar ook meegegaan met de snelle technologische veranderingen net als Millennials. Als jij bijvoorbeeld in 1980 bent geboren en je valt precies tussen twee periodes, kun je je afvragen “welke generatie ben ik”. Xennials bieden in zo’n geval een antwoord: je bent geen volbloed X of Y, maar iets er tussenin. Veel Xennials zien zichzelf als flexibel en zichzelf kunnen zijn (authenticiteit is belangrijk), maar worden door jongere generaties soms gezien als een tikje eigenwijs of individualistisch – niet gek, want ze moesten hun eigen plek vinden tussen twee generaties in.
Millennials (Generatie Y) (1981-1996)
Millennials, ook bekend als Generatie Y, zijn geboren tussen grofweg 1981 en 1996. Deze generatie kreeg de naam “Millennial” omdat ze rond de millenniumwisseling jongvolwassen werden. Millennials zijn tegenwoordig twintigers tot veertigers en vormen een groot deel van de jonge professionals. Ze zijn opgegroeid in een tijd van razendsnelle technologische vooruitgang: van het opkomen van homecomputers en het internet tot sociale media in hun tienerjaren (denk aan de start van Hyves of Facebook). Een kenmerk van de millennial-generatie is dat ze flexibel en ambitieus zijn. Ze houden van vrijheid en mogelijkheden om zichzelf te ontwikkelen, zowel in werk als privé. Waar hun ouders (Gen X) één baan voor het leven normaal vonden, wisselen millennials vaker van baan op zoek naar groei en nieuwe uitdagingen – daarom worden ze wel eens gekscherend “jobhoppers” genoemd. Millennials zijn idealistisch ingesteld: ze willen graag dat hun werk impact heeft en voelen zich betrokken bij maatschappelijke issues (van klimaat tot gelijkheid). Een millennial gaat bijvoorbeeld eerder op zoek naar betekenisvol werk en een goede werk-privébalans dan alleen voor het hoogste salaris. Tegelijk zijn ze door hun opvoeding met veel keuzevrijheid soms besluiteloos of rusteloos, altijd op zoek naar de “beste” optie.
Kortom, ben je geboren tussen 1981 en 1996, dan hoor je bij deze generatie. Voor jou is de vraag “welke generatie ben ik” dus makkelijk te beantwoorden: je bent een millennial.
Zillennials (1992-2002)
Zillennials vormen nog een microgeneratie, deze keer tussen Millennials en Generatie Z. De term is een samentrekking van Gen Z en Millennial. Ben je begin jaren ’90 geboren en twijfel je of je bij de millennials of Gen Z hoort? Misschien identificeer je je dan als een Zillennial. Deze groep (geboren circa 1992-2002) heeft namelijk zowel een millennial-kindertijd als een Gen Z-jongvolwassen tijdperk meegemaakt. Zillennials kennen nog de begintijd van het internet (ze herinneren zich bijvoorbeeld MSN Messenger of de allereerste iPod), maar kwamen pas echt tot bloei in de huidige smartphone- en social media cultuur. Hierdoor zijn ze super tech-savvy (technisch handig) en helemaal thuis op platforms als YouTube en Instagram, maar bijvoorbeeld ook nog bekend met oudere media. Waar Millennials volwassen werden zonder smartphone, hadden Zillennials die vaak tegen het einde van hun tienertijd al in de hand. Ze staan bekend om hun creativiteit en open houding: deze generatie vindt digitalisering en maatschappelijke betrokkenheid belangrijk. Veel Zillennials zijn activistisch ingesteld en niet bang om hun stem te laten horen online. Tegelijkertijd hebben ze ook weleens last van FOMO (Fear of Missing Out), omdat ze midden in de continue informatiestroom en perfect ogende Instagram-wereld zitten. Dat maakt het soms lastig om keuzes te maken of tevreden te zijn met wat ze hebben, omdat er altijd wel ergens iets leukers lijkt te gebeuren.
Generatie Z (1997-2012)
Na de millennials komt Generatie Z (geboren ±1997 tot 2012). Deze generatie wordt ook wel de echte “digital natives” genoemd, omdat ze vanaf jonge leeftijd zijn opgegroeid met internet, smartphones en sociale media als vanzelfsprekend onderdeel van het leven. Voor Gen Z – de tieners en twintigers van nu – geldt dat online en offline naadloos in elkaar overlopen. Ze communiceren moeiteloos via apps, memes en video’s, en ontwikkelen razendsnel digitale vaardigheden. Generatie Z hecht veel waarde aan individualiteit en zelfexpressie: dankzij platforms als TikTok of Instagram kan iedereen zijn eigen stem laten horen, en Gen Z maakt daar gretig gebruik van. Deze generatie wordt vaak gezien als ondernemend, praktisch ingesteld en sociaal bewust. Ze zijn doorgaans tolerant en accepteren makkelijk diversiteit, omdat ze in een zeer diverse en verbonden wereld zijn grootgeworden. Ook valt op dat Gen Z mentaal welzijn en purpose (een zinvol leven) belangrijk vindt – ze zagen immers de burn-outs bij sommige millennials en willen niet in dezelfde valkuilen trappen. Wel wordt weleens gezegd dat Generatie Z een kortere aandachtsspanne heeft (dankzij constante prikkels van bijvoorbeeld TikTok-video’s van 15 seconden). Uitdaging voor deze generatie is daarom om focus te houden in die overvloed aan informatie. Maar laat je niet misleiden: als iets hen écht interesseert, kunnen Gen Z’ers zich er volledig in vastbijten en enorme expertise opbouwen voor hun leeftijd.
Ben jij nu een tiener of twintiger (geboren tussen 1997 en 2012)? Dan hoor je waarschijnlijk tot Generatie Z. Voor jou is de vraag “welke generatie ben ik” dus heel eenvoudig: je bent een Gen Z’er.
Generatie Alpha (2013-heden)
De jongste groep is Generatie Alpha – de kinderen geboren vanaf ongeveer 2013 tot nu. Deze benaming is gekozen omdat na Generatie Z het Latijnse alfabet op was en men opnieuw bij Alpha (de Griekse letter “α”) is begonnen. Gen Alpha groeit op in een wereld die nóg digitaler is dan die van Gen Z. Tablet in de buggy, YouTube op jonge leeftijd, en waarschijnlijk kennen ze klassieke tv-zenders later alleen nog van horen zeggen. Deze generatie leert ongelooflijk snel, mede doordat ze van jongs af aan toegang hebben tot alle informatie en technologie. Zie je een peuter soepel door een touchscreen swipen? Dat is typisch Generatie Alpha. Diversiteit en inclusiviteit zijn voor hen de norm, omdat ze daarmee opgroeien op school en in media. Typisch is ook dat deze generatie erg visueel is ingesteld (korte video’s zijn favoriet). Het zijn echte doeners en leergierige kinderen: zet een kind van deze generatie voor een nieuwe gadget of app en hij vindt intuïtief uit hoe het werkt. Tegelijk is de aandacht van Generatie Alpha snel afgeleid – er is zoveel concurrentie om hun focus. Een ander punt van zorg is dat ze wel héél afhankelijk zijn van technologie: van oplossingen via Google tot vermaak op tablets. Voor ouders (vaak millennials) is het soms een uitdaging om deze digitale whizzkids ook genoeg offline ervaringen mee te geven.
Als we alle generaties bekijken, heeft elke generatie zijn eigen sterktes, zwaktes en unieke eigenschappen. De wereld verandert voortdurend, en met elke nieuwe lichting jongeren zien we nieuwe ideeën en manieren van omgaan met de dingen. Generaties zijn geen strikte hokjes, maar meer een spectrum: de overgang is vloeiend. Toch is het interessant én handig om te weten bij welke generatie jij hoort. Zo snap je beter waarom je op bepaalde dingen anders reageert dan bijvoorbeeld je ouders of je opa en oma. Misschien herken je jezelf helemaal in de beschrijving van jouw generatie, of misschien pik je wel kenmerken op uit meerdere generaties. Uiteindelijk is iedereen verschillend, maar het antwoord op de vraag welke generatie ben ik geeft je alvast een globaal idee van jouw plek in de tijdlijn.
Tabel: Overzicht van generaties, geboortejaren en eigenschappen
Om het overzicht compleet te maken, vind je hieronder een tabel met alle generaties naast elkaar. Hierin staan de geboortejaren en een paar typische eigenschappen van elke generatie in één oogopslag:
Generatie | Geboortejaren | Typische eigenschappen |
Babyboomers | 1946 – 1964 | Idealistisch, zeer hardwerkend, houdt vast aan tradities |
Generatie X | 1965 – 1980 | Pragmatisch, onafhankelijk, sceptisch tegenover autoriteit |
Xennials | 1977 – 1983 | Mix van X en Y, leerde digitaal pas in volwassen leven, zelfstandig |
Millennials (Y) | 1981 – 1996 | Flexibel, ambitieus, digitaal vaardig, zoekt zingeving |
Zillennials | 1992 – 2002 | Technologisch handig, sociaal bewust, heeft soms FOMO |
Generatie Z | 1997 – 2012 | Digital native, creatief, diversiteitsgericht, snelle communicatie |
Generatie Alpha | 2013 – heden | Volledig digitaal opgroeiend, leergierig, gewend aan instant informatie |
Tip: Zit je ergens precies tussen twee generaties in? Kijk dan bij beide categorieën, of voel je vrij om jezelf tot een microgeneratie (zoals Xennial of Zillennial) te rekenen. Uiteindelijk bepaal jij zelf met welke generatie-eigenschappen je je het meest identificeren.
Meestal worden de volgende generaties onderscheiden: Babyboomers (geboren ±1946-1964), Generatie X (±1965-1980), Xennials (±1977-1983, een overlapgroep), Millennials of Generatie Y (±1981-1996), Zillennials (±1992-2002, overlapgroep), Generatie Z (±1997-2012) en Generatie Alpha (±2013-heden). Soms hoor je andere benamingen of iets afwijkende jaartallen, maar grosso modo vallen mensen in één van deze generaties op basis van geboortejaar.
Simpel: door naar je geboortedatum te kijken. Met andere woorden, het antwoord op de vraag “welke generatie ben ik” hangt af van wanneer je geboren bent. Vergelijk je geboortejaar met de indeling van generaties. Bijvoorbeeld, iemand die in 1995 is geboren valt onder de Millennials (Generatie Y), terwijl iemand uit 2005 tot Generatie Z behoort. Met de tool hierboven zie je meteen van welke generatie je bent en krijg je als extra nog een stukje geschiedenis die vast wel wat herinneringen bij je oproept. Bedenk wel dat deze indeling geen exacte wetenschap is; je “generatie-identiteit” bepalen is soms ook persoonlijk. Maar over het algemeen weet je na even checken van je geboortejaar snel tot welke generatie je behoort.
Het indelen in generaties helpt om maatschappelijke en culturele verschillen beter te begrijpen. Elke generatie heeft collectieve ervaringen die hen gevormd hebben – denk aan historische gebeurtenissen, technologie of opvoedstijlen. Door mensen in generaties te groeperen kun je patronen herkennen in gedrag, werkhouding, waarden en communicatie. Dit maakt het makkelijker om bijvoorbeeld op de werkvloer of in de samenleving rekening te houden met elkaar. Zo begrijpen oudere generaties en jongere generaties elkaar beter. Natuurlijk moet je oppassen met generaliseren: niet iedereen voldoet aan elk stereotype van zijn generatie. Maar in grote lijnen geven generaties inzicht in hoe de tijdsgeest invloed heeft op groepen mensen.
Veel generatienamen zijn ontstaan uit beschrijvingen van de tijd of kenmerken. Babyboomers danken hun naam aan de babyboom (geboortegolf) vlak na de oorlog. Generatie X werd zo genoemd naar een boek uit 1991, maar de letter X duidt ook wel op een onbekende factor (een ‘verloren’ generatie die zich moeilijk liet labelen). Millennials (Generatie Y) heten zo omdat ze volwassen werden rond het jaar 2000 – het nieuwe millennium. Generatie Z werd simpelweg de volgende letter in het alfabet na Y genoemd (soms worden Gen Z’ers ook wel ‘Zoomers’ genoemd, als knipoog naar de boomers). Bij Generatie Alpha is men opnieuw bij het begin van het Griekse alfabet gestart, omdat het de eerste generatie is geboren in de 21e eeuw en de vorige letter (Z) op was. Overigens verzint niet één instantie deze namen; het zijn vaak cultuurwetenschappers of media die een label populair maken, en als het blijft hangen, wordt het algemeen gebruikt.
Geen paniek, generaties zijn algemene categorieën. Niet iedereen past voor 100% in het plaatje van zijn of haar geboortegroep. Het kan zijn dat jij eigenschappen hebt die meer passen bij een andere generatie. Misschien zit je qua geboortejaar precies op een kantelpunt en voel je je deels bij twee generaties thuis. Dat is heel normaal. De indeling is flexibel, en er zijn zelfs tussencategorieën (zoals Xennials of Zillennials) bedacht voor mensen op zo’n grens. Zie generaties als handige richtlijnen en niet als strikte regels. Uiteindelijk ben jij uniek. Je mag zelf bepalen met welke generatie je het meest overeenkomt qua gevoel en ervaringen.
Aangezien de naamgeving bij het Griekse alfabet is begonnen, ligt het voor de hand dat de opvolgers van Generatie Alpha bijvoorbeeld Generatie Beta en Generatie Gamma gaan heten. Toch staat dit niet officieel vast. Generatie Alpha zijn de kinderen van nu, en hun opvolgers worden pas over een aantal jaar geboren. Er is dus nog tijd voordat de volgende generatie een naam krijgt. Wie weet kiezen de toekomstige onderzoekers of media wel een heel andere benaming tegen die tijd. Voor nu weten we in elk geval dat Generatie Alpha de jongste generatie is, en het zal nog tot circa 2025-2030 duren voordat de volgende generatie (hoe die dan ook gaat heten) in beeld komt.
Hopelijk heb je nu een duidelijk beeld van de verschillende generaties en kun je met vertrouwen het antwoord geven op welke generatie ben ik. Of je je nu volledig in jouw generatieprofiel herkent of niet, één ding is zeker: elke generatie heeft iets unieks te bieden. En juist dat maakt samenwerken en samenleven tussen al die verschillende generaties zo interessant!